Gaur, martxoak 8, egun berezia da emakumeek esparru guztietan egindako lana eta borroka aitortzeko. Astigarraga Kit Line-n, talentuak ez du generoez ulertzen. Hemen, emakumeek eta gizonek elkarrekin sortzen, gidatzen eta eraikitzen dute, lantegietatik zuzendaritzaraino, bulegoetatik igaroz.

Beraz, gaur, Emakumeen Nazioarteko Eguna, ezin hobea da Angelines Orozcok 39 urtez gure enpresan egin duen lana aitortzeko. Tradizioz gizonek menderatu dituzten sektoreetan aritu den emakume horietako bat. Jubilatu berria, eta konpromiso eta profesionaltasunaren adibide, bere jarrera eta laguntasuna presente izaten jarraituko dute Astigarraga Kit Line-ko txoko bakoitzean.

Ia lau hamarkada astoak egiten

Angelines 19 urte besterik ez zituela hasi zen enpresan lanean eta 2024ko irailean hartu zuen erretiroa. Ez zuen orduan imajinatzen bere lan bizitza ia lau hamarkadatan zurezko astoei lotuta egongo zenik. “19 urterekin sartu nintzenean, ez nuen imajinatzen bizitza osoa hemen emango nuenik. Adin horrekin oraina bizi duzu eta ez duzu etorkizunean pentsatzen”, azaldu du Angelinesek. Lehen egunetik, astoak egitea izan zen bere lanaren ardatza, taulak egiten aritu zen urtebeteko tarte labur bat izan ezik.

Hala izan da. Ia 40 urtez buru eta zeharragen artean ibili da egunetik egunera. Egindako astoen Guinness errekorra izango balitz, Angelines munduan asto gehien egin dituen emakumearen hautagaia izango litzateke, zalantzarik gabe. Milaka batzuk pasa dira haren eskuetatik, begiak itxita muntatu ahal izateko adina. Eta lantegitik atera den asto bakoitzak, Europa erdira bidean, bere dedikazioaren zati bat eraman du.

Gizonak nagusi diren sektorea

Angelines enpresan hasi zenean, bera eta Itziar Astigarraga, enpresaren sortzaileetako bat, ziren emakume bakarrak. Gizonezkoak nagusi ziren inguru batean, haien presentzia salbuespena izan zen, eta pertseberantziaren lekukotasuna. “Orduan ez zegoen emakumerik astoak egiten. Lehena izan nintzen. Eskualdeko zur-enpresetan bai, baina honetan ez. Agian neskaren bat sartzen zen, baina handik gutxira utzi egiten zuen”, gogoratu du.

“Lan hau gogorra dela diote. Baina niretzat ez da hala izan. Eskuekin egiten zenez, entretenigarria egiten zitzaidan”, kontatu du. Angelines ez zen inoiz desabantailan sentitu, ezta bere emakume izaera lantegi barruan oztopo izan zenik ere. “Hasi nintzenean, gizonez bakarrik osatutako mundua zen. Baina ez ninduten inoiz desberdin sentiarazi. Haiek bezala egin nuen lan. Nik nire lankideek egin duten gauza bera egin dut. Ez gehiago, ez gutxiago. Eta beren artean tratatzen ziren modu berean zaindu eta tratatu naute. Giroa beti izan da lagunartekoa”, azpimarratu du. Angelinesentzat, lan giro positibo hori giltzarri izan da bere ongizaterako ia 40 urtez lanean aritu bitartean.

Nolakoa zen bere lana

Orain, astoak egiteko prozesu guztia mekanizatuta dago. Baina Angelinesek gogoan ditu pauso bakoitza eskuz egiten zen urte haiek: piezak kolarekin mihiztatu eta prentsan muntatu, bandak eta konpasa mailukadaka jarri eta paletak flejatu kamioietan dena eskuz kargatu aurretik. Lan fisikoa zen, baina berarentzat, “entretenigarria”.

Gainera, Angelines bere azkartasunagatik eta zehaztasunagatik nabarmentzen zen. “Oso azkarra nintzen josten, hori esaten zuten”. Hala ere, bere erronka handiena prozesuaren modernizazioa izan zen. “Ez nengoen makinekin lan egitera ohituta, niri eskulana gustatzen zitzaidan”, gogoratu du. Horretara egokitzea erronka izan zen, baina bere lanaren funtsa galdu gabe lortu zuen.

Berdintasunezko lantegia

Gaur egun, lantegia aldaketaren isla da, eta ez bakarrik astoak jada ez direlako eskuz egiten, baizik eta berdintasuna errealitate bat delako: “Orain lantegian %50 emakumeak eta %50 gizonak daude. 10 urtetatik hona emakume asko sartu dira”. “Hemen berdin tratatzen dira neskak eta mutilak. Lana, zereginak eta soldata berdinak dira. Ez dago genero bereizketarik”, gaineratu du. Bilakaera nabarmena izan da, eta Angelines harro dago enpresaren barruan izandako aurrerapen horren lekuko izan delako.

Berarentzat, bere ekarpenik handiena lan giro positiboan laguntzea izan da. “Zorte handia izan dut nire kideekin, bai 80ko hamarkadan hasi nintzenekin, bai berriekin. Beti egon da harmonia”. Eta beharbada ez da zorte kontua izan bakarrik, Angelinesek, bere izaerarekin, zerikusi handia izan baitu horretan.

Emakumeentzako mezua bere egunean

Martxoak 8 honetan, emakume askok beren lanbideetan aitorpena lortzeko borrokan jarraitzen dute. Angelines pribilegiatua sentitzen da, industria-ingurune batean emakume izateagatik aurreiritzi edo iruzkin negatiborik aurkitu ez duelako. Zer esango lieke Angelinesek oztopoei aurre egin behar izan dieten horiei? “Jarrai dezatela aurrera, ez diezaietela inori utzi egin dezaketena edo egin ezin dutena esaten. Ni gizonez inguratutako lantegi batean hasi nintzen eta inoiz ez nuen sentitu haiek baino gehiago erakutsi behar nuenik. Garrantzitsuena lana ondo egitea eta horretaz gozatzea da”. “Egunero borrokatu behar da berdintasunaren alde, ez bakarrik martxoaren 8an, denok eskubide eta aukera berdinak izan ditzagun”, jarraitzen du.

Hainbeste urtez astoz inguratuta egon ondoren, Angelinesek merituak kentzen dizkio bere buruari, oharkabean pasatzea gustatzen zaio, zarata handirik egin gabe. “Ez zaizkit lausenguak gustatzen, nik ondo egin dut nire lana, nire ardura zelako”. Baina bere historiak balioa du, lehen haiek ikustea ohikoa ez zen sektoreetan bidea ireki duten emakume horien guztien historiak adina.

Emakumearen Nazioarteko Egun honetan, bere ibilbideak gogorarazten digu ondo egindako lanak ez duela generorik eta benetako aztarna ez dela beti errekonozimenduetan neurtzen, besteengan uzten duen inpaktuan baizik. Angelinesek egin zuen asto bakoitza ez da zehaztasunez mihiztatutako zurezko pieza bat bakarrik, baizik eta bere arduraren isla bat, esfortzua zerbait ukigarrian moldatzen duten bere eskuen isla.

Zorioneko bizitza izan, Angelines! Emakumearen Nazioarteko Egun zoriontsua izan!